Diyabetik Göz Hastalıkları

diyabetik retinopatiDiyabetik göz hastalıkları, diyabetik retinopati de dahil gözde şeker hastalığının etkileri ile ortaya çıkan bir grup göz rahatsızlığının adıdır. Bunlar retinopati, diyabetik maküla ödemi (DME), katarakt ve glokom şeklinde sayılabilir.

Sağlık bakanlığı verilerine göre 2015 yılında dünyadaki 415 milyon diyabetlinin üçte birinde (93 milyondan fazla kişi) d. retinopati gelişmiştir.

Tüm diyabetik göz hastalıkları, ciddi görme kaybı ve körlüğe neden olma potansiyeline sahiptir. Diyabetli kişilerde katarakt ve glokom ( göz tansiyonu hastalığı) riski artmıştır.

Diyabetik Retinopati Nedir?

Retina hastalıkları kategorisinde ele aldığımız diyabetik retinopati, retinadaki kılcal kan damarlarından, kanama ve retina içine sıvı sızması sonucu görme kaybı ve körlüğe neden olan bir rahatsızlıktır.

Bu rahatsızlık, diyabetli kişilerde görme kaybı ve körlüğün en sık nedenidir.

Diyabetik maküla ödemi (DME), maküla adı verilen ve baktığımız yeri görmemizi sağlayan retina merkezinde sıvı toplanması olup, diyabetik retinopatiye bağlı olarak oluşur. Diyabetik retinopatiye bağlı görme kaybının en sık nedenidir.

Diyabet ve göz sağlığı arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu yüzden düzenli göz-retina kontrolü yanında diyabetin iyi kontrol edilmesi, fiziksel olarak hareketli olmak ve sağlıklı beslenmek görme kaybını ve körlüğü önleyebilir.

Bu rahatsızlık genellikle görme kaybı oluncaya kadar fark edilmediği için, diyabetli kişiler yılda en az bir kez retina tomografisi (OCT) ile beraber detaylı göz muayenesi olmalıdır. Çünkü, erken teşhis ve zamanında tedavi kalıcı görme kaybını önleyebilir.

Diyabetik Retinopati Belirtileri

Dediğimiz gibi diyabetik retinopati belirtileri başlangıçta fark edilmez. Zamanla;

  • Görme yetisinde azalma
  • Bulanık görme
  • Kör noktalar yada karanlık bölgeler
  • Düz çizgilerin dalgalı gibi görünmesi
  • Renklerin canlılığını kaybetmesi gibi belirtiler ortaya çıkar.

Çalışan nüfusta körlüğün en sık nedeni diyabetik retinopatidir.

Diyabetik Retinopati Nasıl Oluşur?

Retina, çevremizde gördüğümüz her şeyin görüntüsünü belli bir düzende elektriksel sinyallere çevirir ve görme siniri (optik sinir) ile beyindeki görme merkezine gönderir. Burada işlenen ve yorumlanan sinyaller çevremizdeki her şeyi sağlıklı ve düzgün olarak görmemizi sağlar.

D. retinopati retinayı besleyen kılcal kan damarlarını bozarak, başlangıçta retinaya kanama ve sıvı sızması ile, ilerleyen aşamada ise retinadaki kan damarlarının tıkanması sonucu görme azalması ve körlüğe neden olabilir.

Diyabetik Makula Ödemi (DMÖ) Nedir?

Maküla (sarı nokta) dediğimiz retina merkezinde sıvı birikmesidir. Maküla, okuma, yüzleri tanıma ve araba sürmemizi sağlayan merkezi görme bölgemizdir.

DMÖ, diyabetik retinopatisi olan kişilerde en sık görme kaybı nedenidir.

Diyabetik Retinopatide Riskli Gruplar

Diyabetin göze etkisi yapılan araştırmalarla çok açıktır. Diyabeti (şeker hastalığı) olan her kişide diyabetik retinopati olabilir.

  • Uzun süre diyabeti olanlar,
  • Açlık kan şekeri düzeyi yüksek veya düzensiz olanlar,
  • Diyabet yanında hipertansiyon veya yüksek kolesterolü olanlar daha büyük risk altındadır.

Bu kişilerde diyabetik retinopatiye bağlı ciddi görme azalması ve körlük riski de artmıştır.

Gebelikte de bu rahatsızlık hızla ilerleyebilir ve kötüleşebilir.

Diyabetik Retinopatiye Bağlı Görme Şikayetleri Nelerdir?

Başlangıçta genellikle hiçbir şikayet olmaz. Hastalığın ilerlemesiyle beraber makula ödemine bağlı bulanık görme olur.

Daha ileri aşamalarda ise bozulmuş retina damarlarından kanamaya bağlı önce göz önünde hareketli lekeler veya perdelenme, daha sonra ciddi görme azalması ve körlük oluşabilir.

Diyabetik Retinopati Nasıl Teşhis Edilir?

Retina hastalıkları konusunda tecrübeli bir uzmanın kontrolünde, mutlaka OCT (retina tomografisi) ile ayrıntılı bir göz muayenesi yapılarak kolayca tanı konabilir.

Ayrıntılı göz muayenesi;

  • Görme derecesi ve göz tansiyonu gibi rutin ölçümlerin yanında,
  • Göz bebeğinin büyütülerek retina muayenesi,
  • OCT (retina tomografisi)
  • Gerekirse retina anjiyografisi gibi ileri teşhis araçlarıyla değerlendirmeyi kapsar.

Bu cihazlarla retinada ödem ve kanama saptanarak erken tedavi mümkün olur.

Diyabetik Retinopatide Koruyucu Önlemler Nelerdir ?

Diyabetik retinopatiye bağlı görme kaybı bazen tamamen düzelmez. Ancak, erken teşhis ve tedavi ile körlük riski yüzde 95 ihtimalle önlenebilir. Bunun için diyabet hastaları yılda en az bir kez OCT (retina tomografisi) yapılarak ayrıntılı göz muayenesi olmalıdır.

Gebelik sırasında diyabeti olan kadınlar, en kısa zamanda ayrıntılı göz muayenesi olmalıdır. Diyabet hastalarında kan şekerinin kontrol altında tutulması diyabetik retinopatinin başlamasını geciktirir ve ilerlemesini yavaşlatır.

Ayrıca, hipertansiyonun ve yüksek kolesterol düzeyinin kontrol altında tutulması da diyabetli kişilerde görme kaybı riskini azaltır.

Diyabetik retinopatinin kötüleşmesi ve görme kaybı riski artmasıyla beraber daha sık olarak ayrıntılı göz-retina muayenesi gerekir.

Böylece, retinada ve makuladaki ödem (Diyabetik makula ödemi) ve diğer görme azalması yapan durumlar erken teşhis edilerek zamanında tedavi edilmesi sağlanır.

Diyabetik Retinopati Tedavisi Nasıl Yapılır?

diyabetik retinopati tedavisiGünümüzde, retinopati sırasında oluşan makula ödemi (DMÖ) ve anormal retina damar gelişimine bağlı göz içine kanamaların tedavisinde lazer yanında göz içine (vitreus boşluğuna) iğne ile farklı ilaçlar verilmektedir.

Diyabetik Retinopati İğne Tedavisi

Diyabetik retinopati tedavisi için göz içine (vitreus boşluğuna) iğne ile ilaçlar veririz. Bu ilaçlar diyabetik retinopatiye bağlı kılcal retina damarlarından sıvı sızması (makula ödemi) ve kanamayı önleyerek etki eder. Ayrıca, anormal damar büyümesini durdurur. Böylece makula ödemi azalır veya kaybolur, göz içi kanaması da temizlenir.

Her hasta birbirinden farklı olduğundan, göz içine yapılan iğne sayısı da farklı olabilir. Bununla beraber, kan şekeri kontrol altındaysa tedavi başladıktan sonra her yıl yapılan iğne sayısı gittikçe azalır. Göz içine iğne ile verilen ilaçlar kısa (1 ay) ya da uzun süreli (3-4 ay) etkili olabilir. Uzun süreli etkisi olan ilaçlar steroid içeren implantlar olup nadiren katarakt ve glokom (göz tansiyonu) yapabilir.

Diyabetik Retinopatide Cerrahi Tedavi: Vitrektomi Nedir?

İlerlemiş diyabetik retinopatide, anormal kan damarlarının çoğalarak vitreus içine kanaması ve retinayı çekmesi veya retinada yırtık oluşturması sonucu ciddi görme kaybı ve körlük oluşabilir.

Bu durumlarda “vitrektomi” denilen cerrahi yöntem ile göz içindeki (vitreus içindeki) kanamalar temizlenir, kanayan damarlar yakılır, retinadaki yırtıklar tamir edilir.

Vitrektomi ameliyatı, iyileşme süreci, risk grupları ve bu ameliyat ile ile sık sorulan soruları aşağıdaki yazımda anlattım. Detayları bu yazıdan okuyabilirsiniz. https://yukseltotan.com/vitrektomi-ameliyati-ankara/

Kalıcı iyileşmeyi sağlamak için bazen göz içine (vitreus içine) silikon yağı gibi destekleyici tampon madde konulur.

Günümüzde, gelişmiş cerrahi aletler ile yarım milimetrelik kesiden bu kompleks ve zor ameliyatları dikiş olmadan gerçekleştirmek mümkündür.

Vitrektomi ameliyatı çoğunlukla hastanede kalmayı gerektirmeyen günübirlik bir tedavidir. Her iki göze de vitrektomi ameliyatı gerektiğinde, retina yırtığı gibi acil bir durum yoksa, ikinci gözün ameliyatı ilk göz iyileştikten sonra yapılır.

Diyabetik Retinopati İle İlgili Sık Sorulan Bazı Sorular

Diyabet Hastalığında Çift Görme Olur mu?

Evet, şekerin beyindeki bazı bölgeleri etkilemesi ile oluşur. Hastalık düzelince çift görme de düzelir.

Şeker Hastalığında Göze Kortizon İğnesi Yapılır mı?

Evet, yapılır. Bu hastalıkta görme azalmasında göz içine uzun etkili kortizon içeren iğne yapmak oldukça etkili ve görmeyi artıran bir tedavidir.

Göze İğne ile Yapılan Tedavi Kaç Ay Sürer?

Diyabetik retinopatide, hastalığın durumuna göre ve göz doktorunun kararına göre sayısı değişmekle birlikte, 1 yıl veya daha fazla sürebilir.

Şeker Hastalığında Bulanık Görme Hangi Sebeble Ortaya Çıkabilir?

2 sebebe bağlı olabilir. Şekere bağlı katarakt ortaya çıkmış yada ilerlemiştir veya daha kötüsü şekere bağlı retina damar bozukluğu oluşmuştur. Acil tedavi edilmelidir.

Hipertansif Retinopati Nedir?

Vücut tansiyonun uzun süre yüksek seyretmesi ile oluşan retina damar hasarı ile retinada görmenin azalmasıdır.

Sevgili okur bu yazı ile birlikte sana faydalı olacağını düşündüğüm iki diğer yazıyı daha okumanı tavsiye ediyorum.

Aşağıdaki sayfada göz sağlığı ile ilgili sık sorulan bazı soruların cevabını bulacaksınız. İsterseniz siz de bana soru sorabilirsiniz. Cevaplamaktan mutluluk duyarım

https://yukseltotan.com/goz-sagligi-ve-tedavileri-hakkinda-sik-sorulanlar/

Diğer bir yazı ise göz sağlığını koruma ile ilgili:

https://yukseltotan.com/goz-sagligini-korumak-icin-neler-yapmaliyiz/

Bu yazımda da gözünüzün sağlığını korumak için günlük hayatta alacağınız basit önlemlerin gözünüz açısından ne kadar büyük öneme sahip olduğunu göreceksiniz. Umarım faydalı olur.

Gözünüzün parıltısının hiç kaybolmaması temennisi ile...

Çalışma Saatleri

Hafta İçi : 9:30-18:00 - Cumartesi: 10:00-17:00

Prof. Dr. Yüksel Totan

Editör

Prof. Dr. Yüksel Totan

Göz Hastalıkları Uzmanı

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Güncelleme Tarihi: 3 Ekim 2018

    Soru Sor
Prof. Dr. yüksel totan


Prof. Dr. Yüksel Totan'ı Yakından Tanıyın
TOP